Ως το αρχέτυπο της «κλειστής κοινωνίας», κατά τον Πόπερ, ορίζεται η κοινότητα του γένους ή της φυλής, στην οποία τα πάντα ρυθμίζονται από τη θρησκεία, τις μαγικοθρησκευτικές απαγορεύσεις και όπου η εξουσία και η γενικότερη κοινωνική ζωή λειτουργεί με τέτοιους όρους, ώστε δεν υπάρχει η δυνατότητα ανάληψης πρωτοβουλιών από τα άτομα. Η κοινότητα-κοινωνία δηλαδή, λειτουργεί σχεδόν σαν βιολογικός οργανισμός, στον οποίο τα άτομα παίζουν το ρόλο των σωματικών μελών, όπου τα πάντα παραμένουν ομοιόμορφα, σταθερά και αναλλοίωτα και όπου δεν υπάρχει ούτε ατομική ελευθερία, ούτε δημιουργικότητα, ούτε δυνατότητα εξέλιξης προς ανώτερες κοινωνικές μορφές.Όλα τα δικτατορικά,ολοκληρωτικά καθεστώτα έχουν τα χαρακτηριστικά της «κλειστής» κοινωνίας.
Η «κλειστή» αυτή κοινωνία είναι από τη φύση της συντηρητική-αντιδραστική και η άσκηση της εξουσίας σε αυτήν είναι προσανατολισμένη ακριβώς στην κατάπνιξη οποιασδήποτε διάθεσης για αλλαγή. Η «κλειστή κοινωνία» ανατράπηκε δύο φορές στην ιστορία: στην ελληνική κλασική Αρχαιότητα, στην πόλη-κράτος της Αθήνας του 5ου αιώνα π. Χ. και στους νεότερους χρόνους, μετά την Αναγέννηση, με την ανάπτυξη των ελεύθερων κοινωνικών σχέσεων, του ανθρωπισμού και της δημοκρατίας. Και στις δύο ιστορικές περιπτώσεις, σημαντικό ρόλο για την εμφάνιση της νέας «ανοιχτής κοινωνίας» έπαιξε η ανάπτυξη του εμπορίου και της επικοινωνίας ανάμεσα στους λαούς, των τεχνικών εφευρέσεων και της επιστήμης, της κοσμικής (=μη θρησκευτικής) σκέψης και της πολιτικής.
Εξ αντιδιαστολής, ως «ανοιχτή» νοείται η κοινωνία, στο πλαίσιο της οποίας τα άτομα δικαιούνται και συχνά είναι υποχρεωμένα να λαμβάνουν προσωπικές αποφάσεις για όλα τα ζητήματα. Η εμφάνιση της «ανοιχτής κοινωνίας», κατά τον Πόπερ, αποτελεί μια τεράστια επανάσταση στον τρόπο δόμησης της κοινωνικής ζωής και δραστηριότητας, η οποία βέβαια συναντά την αντίδραση των «κλειστών κοινωνιών» που προϋπάρχουν και στηρίζονται από δύο κατηγορίες ανθρώπων, ανασφαλείς και ιδιοτελείς. Ετσι η εμφάνιση της ανοιχτής κοινωνίας της κλασικής αρχαίας Αθήνας προκάλεσε την αντίδραση των κλειστών (ολιγαρχικών) κοινωνιών της ελληνικής Αρχαιότητας, επικεφαλής των οποίων τέθηκε η Σπάρτη.’
Εχθροί της "ανοιχτής κοινωνίας" είναι ακριβώς οι εχθροί της προόδου, οι κάθε λογής γραφειοκράτες που θέλουν να διατηρήσουν πάση θυσία τα κεκτημένα τους αλλά και η πατερναλιστική - ισοπεδωτική αντίληψη της κοινωνίας που εξουδετερώνει κάθε καινοτόμο προσπάθεια.
Ο αυστριακός φιλόσοφος, επιτίθεται στις φιλοσοφίες και ιδεολογίες που αναπαράγουν μοντέλα κλειστής κοινωνίας ή που προσπαθούν να ξεπεράσουν τις εναλλακτικές λύσεις μια αλλαγής με το να θεωρούν την ίδια την αλλαγή σαν μια προκαθορισμένη πορεία την οποία χρειάζεται μονάχα να αναγνωρίσουμε και να αποδεχθούμε. Αλλά δεν υπάρχει κανένας νόμος που να προκαθορίζει μια αλλαγή επομένως και την πορεία της ανθρώπινης ιστορίας που επηρεάζεται από την εξέλιξη της ανθρώπινης γνώστης.
Δεν μπορούμε να προεξοφλήσουμε σήμερα τι θα γνωρίζουμε αύριο. Έτσι δεν μπορούμε σήμερα να προβλέψουμε τη μέλλουσα πορεία της ανθρώπινης ιστορίας. Αυτές είναι οι απόψεις του Popper που από το 1919 είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο πυρήνας του Μαρξισμού περιέχει έναν ισχυρισμό ότι ανακάλυψε το νόμο που καθορίζει την πορεία της ιστορίας και της ηθικής προσταγής: "Βοήθησε τον ερχομό του αναπόφευκτου".
Ο οπαδός του Μαρξισμού πιστεύοντας ότι η κατάρρευση του καπιταλισμού είναι αναπόφευκτη, αφιερώνει τις δυνάμεις του στο να διευκολύνει την πορεία της κατάρρευσης αντί να εργασθεί για να διορθώσει συγκεκριμένα και θεραπεύσιμα δεινά μέσα στα υπάρχοντα πλαίσια.
Το επιχείρημα της στάσης αυτής είναι ότι μόνο στην περίπτωση που καταρρεύσει ο καπιταλισμός και παραχωρήσει τη θέση του σ' ένα υψηλότερο σχήμα κοινωνικής οργάνωσης είναι δυνατό να αντιμετωπισθούν τα κοινωνικά προβλήματα. Ο Popper χαρακτηρίζει τη στάση αυτή, "στάση του ουτοπικού κοινωνικού μετασχηματισμού".
Η δικαιολόγηση της στάσης αυτής παρέχεται από την ιστορική πίστη ότι μπορεί κανείς να γνωρίζει εκ των προτέρων ένα ιδανικό μοντέλο κοινωνίας μέσα στο οποίο τα προβλήματα θα βρουν οριστικές λύσεις.
Αυτό όμως είναι λάθος, όχι μόνο γιατί στην πραγματικότητα ποτέ κανείς δεν κατέχει μια τέτοια γνώση, αλλά γιατί κάθε ανθρώπινη πράξη ακολουθείται από απρόβλεπτες συνέπειες. Η συνείδηση της ανθρώπινης σφαλερότητας, της σημασίας των απρόβλεπτων συνεπειών και της ποικιλίας των ανθρώπινων τάσεων, βρίσκεται στο κέντρο της φιλελεύθερης θεωρίας του Popper. Ο ίδιος γράφει: "Αν θα μπορούσε να υπάρχει σοσιαλισμός συνδυασμένος με την ατομική ελευθερία θα ήμουν ακόμη σοσιαλιστής. Τίποτα δεν είναι ωραιότερο από το να ζει κανείς ελεύθερα μέσα σε μια κοινωνία ισότητας. Πέρασε αρκετός καιρός μέχρι να καταλάβω ότι αυτό δεν ήταν παρά ένα ωραίο όνειρο. Η ελευθερία είναι πιο σημαντική από την ισότητα και η προσπάθεια για την πραγματοποίηση της ισότητας βάζει σε κίνδυνο την ελευθερία. Αν χαθεί η ελευθερία δεν θα υπάρχει ισότητα ούτε ανάμεσα στους ανελεύθερους".
Εξίσου τον απασχολεί και ο ρόλος του κράτους. Οι κρατικοί θεσμοί, κατ' αυτόν, υπάρχουν για την προστασία της ατομικής ελευθερίας και επειδή κάθε εξουσία είναι επικίνδυνη, ο κρατικός παρεμβατισμός στην κοινωνική και την οικονομική ζωή θα 'πρεπε να περιοριστεί ως εκεί που είναι πραγματικά αναγκαίο για την προστασία της ελευθερίας.
Ακόμα και όταν η εξουσία βρίσκεται στα πιο καλοπροαίρετα χέρια, ο μεγάλος φιλόσοφος παραμένει καχύποπτος και προτείνει θεσμούς που θα ελαχιστοποιήσουν την αυθαιρεσία των κυβερνώντων.
Η ελευθερία γι' αυτόν είναι ελευθερία κριτικής και ελευθερία από ψυχολογικούς και ιδεολογικούς καταναγκασμούς. Πάντως επιμένει ότι όποιες κι αν είναι οι ελπίδες μας δεν πρέπει να εφησυχάζουμε αλλά να είμαστε πάντοτε έτοιμοι να βελτιώσουμε τους θεσμούς που έχουμε αναπτύξει. Τέλος, πρέπει να αποφεύγουμε να γινόμαστε θύματα της αυταπάτης για την τελειοποίηση ανθρώπων ή θεσμών.
Γιατί ο μύθος της τέλειας κρίσης είναι η δικαιολογία για την καταπίεση της κριτικής. Η μονολιθική αναζήτηση της τέλειας κοινωνίας όσο καλοπροαίρετος κι αν είναι αυτός που τη συνέλαβε με τη φαντασία του, είναι η κλασική δικαιολογία του εγκλήματος, του βιασμού δηλαδή της ατομικής ελευθερίας και της καταρράκωσης της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.
Τα πειράματα κάποιων νοσηρών εγκεφάλων στον αιώνα μας με στόχο την ιδανική κοινωνία, οδηγήθηκαν σε οικτρή αποτυχία με κόστος πολλές ανθρώπινες ζωές. Η θεωρία του Popper απλά επιβεβαιώθηκε χωρίς καν να μπει στον κόπο να προβλέψει τα γεγονότα.
Πηγή: Καρλ Πόππερ, "Η Ανοιχτή Κοινωνία και οι εχθροί της", εκδ. Δωδώνη, Αθήνα 1980.
Πηγή: Καρλ Πόππερ, "Η Ανοιχτή Κοινωνία και οι εχθροί της", εκδ. Δωδώνη, Αθήνα 1980.
55 σχόλια:
Ο Καρλ Πόππερ, δεν νομίζω πως είχε υπ'όψιν του τις "ανοικτές κοινωνίες" της ΕΕ,που βασίζεται στο κέρδος του χρήματος και την εκμετάλλευση των δυνατών απο αδυνάτων μέσα σ'αυτήν, όταν προέβαλε τα θετικά των ανοικτών κοινωνιών!
Δυστυχώς απο την στιγμή που οι ανθρώπινες κοινωνίες βασίζονται στο κέρδος, μοιραία όλες οι ιδεολογίες καταλύονται,σαρώνονται!
Γι'αυτό και πολλοί φιλόσοφοι προβλέπουν ότι οι αυριανές κοινωνίες θάχουν μικρή-τοπική αναρχοαυτόνομη μορφή.
Ενας απ'αυτούς νομίζω πως ήταν ο Μιχαήλ Μπακούνιν.
Καλό βράδυ Κένταυρε!
Κένταυρε κράτα γερά τη σκέψη του ορθολογισμού και της Ελευθερίας. Είσαι από τις λίγες φωνές που έχουν μείνει στη μπλογκόσφαιρα.
Κάρυ η ΕΕ βασίζεται στην ελεύθερη αγορά. Η ελεύθερη αγορά είναι αναγκαία συνθήκη Ελευθερίας. Δεν είναι ικανή. Η εκμετάλλευση των δυνατών από τους αδύνατους είναι ένας γιγαντωμένος μύθος της Αριστεράς. Η Αριστερά σε ό,τι λέει ποτέ δεν ορίζει τι θα πει δυνατός και τι θα πει αδύνατος. Τι θα πει κοινωνική τάξη, ποια είναι τα όριά της, ποιοι την απαρτίζουν και για πόσο διάστημα, κάτω από ποιες προϋποθέσεις ανήκουν σε αυτήν.
Ασαφή σύνολα που αντιφάσκουν αμέσως κάτω από προσεκτική ορθολογική ανύλυση, οδηγούν στο συμπέρασμα και ορίζονται μόνο σε κοινωνίες που ο άνθρωπος δεν έχει καμία νοητική βούληση να αλλάξει τη μοίρα του, δεν έχει ουσιαστική συμμετοχή στην εξέλιξη της κοινωνίας ενώ η όποια τύχη του υπαγορεύεται από την κοινωνία και μόνο.
Ολοκληρωτικά - απάνθρωπα καθεστώτα ενσαρκώθηκαν πάνω σε αυτές τις θρησκευτικές ψευτοεπιστημονικές θεωρίες.
Ο Πόππερ, ο Χάιεκ αλλά και από το άλλο στρατόπεδο ο ίδιος ο Καστοριάδης ανέλυσαν αυτές τις πλευρές του Μαρξισμού στα πλαίσια του Ιστορικού Υλισμού
@ kariatida62
To blog αυτό Κάρυ όπως γνωρίζεις έχει σαφή επιστημονικό προσανατολισμό.
Βασίζεται στον ορθολογισμό,και στη κριτική σκέψη.Στην επιστήμη όλα κρίνονται και ανατρέπονται.Ο Καρλ Πόππερ ασχολήθηκε κατεξοχήν με τη φιλοσοφία της επιστήμης ή αλλιώς την επιστημολογία.Στο έργο του η λογική της επιστημονικής ανακάλυψης , βασίζεται στην εξής απλή αρχή: ότι οι επιστημονικές θεωρίες πρέπει να είναι διατυπωμένες με τέτοιον τρόπο ώστε η διάψευσή τους να είναι κατ' αρχήν δυνατή και μόνο έτσι μπορούν να αντικατασταθούν από άλλες, νεότερες και ικανοποιητικότερες, ώσπου με τη σειρά τους και αυτές να αντικατασταθούν από άλλες. Ετσι αναπτύσσεται η γνώση.
Την αρχή αυτή επεκτείνει και στη κοινωνία.
Με αυτή τη λογική , κάνει κριτική στο Μαρξισμό ο οποίος κατ' αρχάς είναι φιλοσοφική θεωρία.
Τη Μαρξιστική θεωρία την παρέλαβαν οι κάθε είδους εξουσιαστές και την έκαναν πολιτικό δόγμα.
Δόγματα στην λογική της φιλοσοφίας και της επιστήμης δεν υπάρχουν ,δεν υπάρχουν και οπαδοί δογμάτων.
Λες....Δυστυχώς απο την στιγμή που οι ανθρώπινες κοινωνίες βασίζονται στο κέρδος, μοιραία όλες οι ιδεολογίες καταλύονται,σαρώνονται!
Αυτό λέει και ο Πόπερ τέλεια ιδανική ιδεολογία και κοινωνία ανθρώπων δεν υπάρχει.Αρα αυτό που μένει τουλάχιστον στις κοινωνίες να είναι "ανοιχτές" να αναθεωρούν να βελτιώνονται.
@CS:Μόλις τελειώσω τις 450φεύγα σελίδες του Βιβλίου: Eίναι καπιταλισμός ηλίθιε, θα σου απαντήσω για το τι είναι η ΕΕ.
Για την εξέλιξη της αυριανής κοινωνίας θα προσπαθήσω να μάθω με λίγο Μπακούνιν...
Είδες?Εμένα Λάκωνα μου πήρε μισό αιώνα να ανοίξω τα στραβά μου και προς άλλες κοσμοθεωρίες!
Kένταυρε,
Απορώ γιατί μου υπενθυμίζεις τον χαρακτήρα του ιστολογίου σου?
Μήπως προσπάθησα εγώ να το αλλοιώσω?
Αν το έκανα,με τα σχόλιά μου, συγγνώμη αλλά δεν το κατάλαβα!
Ο Πόππερ έκανε την κριτική του στην Μαρξιστική θεωρία. Στην Κευνσιανή θεωρία του καπιταλισμού και του αδιεξόδου που οδηγεί το παιδί του ο νεοφιλελευθερισμός ποιός έκανε κριτική, να την διαβάσουμε, μιας και χρονικά βιώνουμε τα καταστροφικά του αποτελέσματα?
καρυ πιστεύεις ότι στον Καπιταλισμό οι φτωχοί γίνονται φτωχότεροι και οι πλούσιοι πλουσιότεροι;
Πιστεύεις πως εν προκειμένω η Ελλάδα βρίσκεται σε κρίση λόγω του Καπιταλισμού;
Ε όχι και Μπογιόπουλο...Έλεος ρε Κάρυ! Έλεος!!!!
@CsLaKoNaS
Η Δημοκρατία είναι το δυσκολότερο πολίτευμα διότι για να λειτουργεί καλά πρέπει οι πολίτες να έχουν γνώση,ενημέρωση και να μην γίνονται έρμαια της προπαγάνδας των εξουσιαστών.Στη σημερινή Ελλάδα ο πολίτης δεν έχει γνώση ,έχει πολλαπλή ενημέρωση αλλά με τη μορφή προπαγάνδας .
Τα δε μπλοκ τα οποία θεωρούνται σαν μορφή ελεύθερης έκφρασης,παραπληροφορούν, γενικεύουν το μερικό ,οδηγούνται σε αυθαίρετες κρίσεις,κατηγορούν αυθαίρετα ανθρώπους χωρίς να διαθέτουν στοιχεία,δημιουργούν αυτό που λέμε ραδιοαρβίλα, χρησιμοποιούνται και αυτά από τους εξουσιαστές για να πετύχουν τους στόχους τους.
Διάβασα κάπου στης Κάρυς πέντε κόμματα δυο πολιτικές.
Σε μια από αυτές ασκεί κριτική για την ακαμψία της ο Πόπερ.Η πολιτική δεν είναι θρησκεία είναι ένα ζωντανό πράγμα διαρκώς μεταβαλλόμενο , μια προυπόθεση πρέπει να διατηρεί σταθερά την ελευθερία της σκέψης και των επιλογών.
Προσυπογράφω το σχόλιό σου Κένταυρε.
Στη νέα εποχή, στην εποχή της Πληροφορίας, το πρόβλημα δεν είναι πως κάποιος μας στερεί την πληροφορία αλλά ότι μας βομβαρδίζει με δεδομένα. Άπειρα δεδομένα, άλλα σωστά, λάθος, χρήσιμα, άχρηστα γεμίζουν το μυαλό και δεν το αφήνουν να σκεφτεί να αφομιώσει, να καταλήξει με λογικά επιχειρήματα κάπου.
Αυτό είναι ένα τεράστιο πρόβλημα το οποίο ακόμα κανένα εκπαιδευτικό σύστημα πουθενά δεν ξέρει πως να αντιμετοπίσει.
Η πολιτική φίλε Κένταυρε όχι μόνο δεν είναι θρησκεία αλλά από τη στιγμή που ετεροπροσδιορίζεται (5 κόμματα 2 πολιτικές όπως σωστά λες) χάνει την οποιαδήποτε αξία της.
@CS:Γιατί ρε Λάκωνα να δείξω έλεος?
Όλους θα τους διαβάσω, όλους θα τους ακούσω...προσυπογράφεις λες το σχόλιο του Κένταυρου.
Την γνώση ψάχνω και δεν θέλω ν'ακούσω ούτε π.χ.την "δική"σου προπαγάνδα, ούτε του "Κένταυρου"
Σου είπα μου πήρε 50 χρόνια Τούρκικα ν'ανοίξω τα στραβά μου και σ'άλλες κοσμοθεωρίες που κάποιοι μου τις δαιμονοποιούσαν....
Κάνω αυτό ακριβώς που με παροτρύνει ο Κένταυρος. Μελετώ, ερευνώ, μαθαίνω....για να καταλήξω! Αν καταλήξω!
Είμαι ο τελευταίος που θα σου πω να μην διαβάσεις. Υπαρχουν πολύ σοβαρότερα βιβλία από το χώρο της Αριστεράς που αξίζουν τον κόπο. Ένα βιβλίο με τίτλο, αυτοεπιβεβαιούμενη προφητεία είναι για μένα τουλάχιστον γραφικό. Αν είχα χρόνο, θα του έριχνα μια ματιά.
:))
@kariatida62
Υπενθύμισα το χαρακτήρα του μπλοκ ,για να δείξω ότι με την ανάρτηση αυτή δεν επιθυμώ να πάρω έμμεσα θέση στα πολιτικά πράγματα που εξελίσσονται αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα. Αν μέσω των σχολίων η συζήτηση οδηγηθεί και σε αυτά δεν μπορώ ούτε επιθυμώ να το εμποδίσω και πιθανό να πάρω θέση.
Αυτην την πρόταση την πρωτάκουσα απο τον Τσίπρα, αλλά δεν κατάλαβα ότι χρησιμοποιούσε τίτλο βιβλίου. Δεν το ξέρω.
Εμ' βρε Κένταυρε είναι δυνατόν να μου ανεβάζεις τέτοιες αναρτήσεις και να μην οδηγηθεί η σύζητηση στα πολιτικά? Είναι σαν να μου λες ότι θα ανάψω φωτιά στα ξερόκλαδα και δεν θα πιάσει φωτιά το δάσος!:)
Την γνώση ψάχνω και δεν θέλω ν'ακούσω ούτε π.χ.την "δική"σου προπαγάνδα, ούτε του "Κένταυρου"
O Kένταυρος δεν κάνει προπαγάνδα και επίσης πιστεύω και ο Λάκωνας.
Θα μπορούσα να γράψω για το Μαρξισμό αλλά αυτός είναι ευρύτατα διαδεδομένος ,ο Popper ,o Kuhn και άλλοι είναι νεότεροι φιλόσοφοι της επιστήμης.Ο Popper έχει ένα χαρακτηριστικό ότι οι επιστημολογικές απόψεις του εφαρμόζονται και στη κοινωνία.
Ελα βρε Αστέρι, έχω βάλει εισαγωγικά στο δική σου και στου Κένταυρου. Ως παραδείγματα τα χρησιμοποίησα, όχι για να πω πως κάνετε προπαγάνδα στα μπλογκς σας.
Ο Λάκωνας το κατάλαβε...αλλιώς θα είχε βγάλει χατζάρα να μ'αποκεφαλίσει τώρα!
....βάζεις τέτοιες αναρτήσεις και να μην οδηγηθεί η σύζητηση στα πολιτικά?
EΛΕΥΘΕΡΙΑ Γράψε για ότι θέλεις όπως το θέλεις !!!!κάψε και το δάσος !!!!αρκεί να μη γίνει από του Ποπερ της Πόπης!!!!!
Χαχαχαχχαχαχαχαχαχχαχαχαχαχαχαχαχαχα!
Η καλύτερή σου ατάκα! ΕVER!
Χαχαχαχαχχαχαχαχαχαχαχαχαχααχαχαχχα!
Για τη Δίκαιη Κοινωνία θα μιλήσει σήμερα κανείς;;;;;;;;;;;;;;
@to alataki
Για να μιλήσει κάποιος για δίκαιη κοινωνία πρέπει να γνωρίζει τα χαρακτηριστικά μιας δίκαιης κοινωνίας.Τι σημαίνει δίκαιο ?πολύ εξειδικευμένο θέμα .Διαβάζω:
Στη "Θεωρία της δικαιοσύνης" ο Ρωλς είχε διατυπώσει τη θεωρία του σύμφωνα με την οποία οι θεσμοί πρέπει να εξασφαλίζουν στον καθένα τον μεγαλύτερο βαθμό ελευθερίας για όλους τους άλλους. Κοινωνικές ανισότητες είναι ανεκτές κατ' εξαίρεση και μόνο υπό τους όρους, αφενός ότι αποβαίνουν προς όφελος και των λιγότερο προνομιούχων ομάδων πολιτών και αφετέρου ότι η υπεροχή ορισμένων συνδέεται με θέσεις ή αξιώματα εξίσου ανοιχτά σε όλους.
Δε χρειαζετα να ξαναπω..πως φευγω απο εδω ολο και πιο σοφη!!!
Το βιβλίο του το εχω ακουστα, μενει να το διαβασω! Αν και προηγουνται τωρα κατι βυζαντινοτετοια...αλλά νομιζω πως πρεπει να οχυρωθουμε λιγο με γνωσεις περι οικονομιας γιατι αρκετα μας κουνιουνται, δε νομιζεις;
Ότι μαθαίνεις καλό είναι,αλλά με τη γνώση στα οικονομικά δεν σταματάς αυτούς που κουνιούνται γιατί αυτοί που κάνουν ότι κάνουν δεν χρειάζεται δα και δοκτορά για να κόψεις μισθούς και συντάξεις.
Ξαναβγάζω το καπέλο δάσκαλε !!
Εξαιρετικό κομμάτι διάλεξες για να σηματοδοτήσεις το βάθος του προβλήματος που ζούμε .
Επισημαίνω τα δυό πιο καίρια σημεία κατα την γνώμη μου για σκέψη:
ως «ανοιχτή» νοείται η κοινωνία, στο πλαίσιο της οποίας τα άτομα δικαιούνται και συχνά είναι υποχρεωμένα να λαμβάνουν προσωπικές αποφάσεις για όλα τα ζητήματα."
και το:
"Η μονολιθική αναζήτηση της τέλειας κοινωνίας όσο καλοπροαίρετος κι αν είναι αυτός που τη συνέλαβε με τη φαντασία του, είναι η κλασική δικαιολογία του εγκλήματος, του βιασμού δηλαδή της ατομικής ελευθερίας και της καταρράκωσης της ανθρώπινης αξιοπρέπειας."
Πόσο θα βοηθούσε μια τέτοια κοινωνική παιδεία να "συνθέτουμε" ώστε να φτάνουμε σε εξυπνότερες λύσεις αντί να "διαλύουμε" ουρλιάζοντας ο καθένας οτι κατέχει την μια και μοναδική αλήθεια.
Μια ανοιχτή αγκαλιά σου πρέπει όπωσδήποτε !!!
(εεε ο μπλόγγερ δεν παίζεται!! αφού σου έγραψα όλα αυτά τα.... υψηλά φιλοσοφικά ,μου βγάζει λεκτική επαλήθευση:
hesse !!!!!
ψηλά κι αγνάντευε;;;
τυχαίο;;;;;;;;;;;; )
χαααχαχαχααααααααααααΑΧ )
TEST ΓΙΑ ΝΑ ΔΩ ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΜΟΥ!!!
Μετά λύπης μου σας ανακοινώνω πως ο Κόσμος της Καρυάτιδας χάθηκε και δεν επανέρχεται παρά τις συνεχείς προσπάθειές μου...! :( :( :(
Σου μεταφέρω το σχόλιο μου στη Κάρυ ίσως να μη το διάβασες.
Ο Καρλ Πόππερ ασχολήθηκε κατεξοχήν με τη φιλοσοφία της επιστήμης ή αλλιώς την επιστημολογία.Στο έργο του η λογική της επιστημονικής ανακάλυψης , βασίζεται στην εξής απλή αρχή: ότι οι επιστημονικές θεωρίες πρέπει να είναι διατυπωμένες με τέτοιον τρόπο ώστε η διάψευσή τους να είναι κατ' αρχήν δυνατή και μόνο έτσι μπορούν να αντικατασταθούν από άλλες, νεότερες και ικανοποιητικότερες, ώσπου με τη σειρά τους και αυτές να αντικατασταθούν από άλλες. Ετσι αναπτύσσεται η γνώση.
Την αρχή αυτή επεκτείνει και στη κοινωνία.
Δόγματα στην λογική της φιλοσοφίας και της επιστήμης δεν υπάρχουν ,δεν υπάρχουν και οπαδοί δογμάτων.
Η πολιτική πολλές φορές ποδοσφαιροποιείται,σε αυτή τη περίπτωση σύνθεση δεν υπάρχει.
Οπότε σωστά hesse μέσα Πολυχρόνη!!!!
Κένταυρε , εγώ σου λεω πως το κατεδάφισαν το σπίτι μου και συ εκεί με τον Πόππερ!
Είχα αφήσει και το Μαμούνι μέσα ...και θάχει καταπλακωθεί τώρα :( :(
μίλα με την Google Kάρυ.
Δε νομίζω να έχασαν το blogs σου τελείως.
Δηλαδή πώς να τους μιλήσω? Να τους πάρω στο τηλέφωνο???
Eκανα προσπάθειες επαναφοράς και τίποτα! Αλλαξα κωδικούς, ξανάλαξα κωδικούς, update στα update τελείωσε, δεν ανοίγει το ιστολόγιο. Για μια στιγμή μόνο άνοιξε μέσα απο τον Ιonna και χάθηκε πάλι!
Εγώ ήρθα απλά να σου στείλω ένα φιλάκι γιατί έχω πάαααααααρα πολύ καιρό να περάσω από τα λημέρια σου :)
Φιλάκι λοιπόν γλυκέ μου Κένταυρε!!!
Σε χαιρετώ!!!
@ Selena
Kαλώς την
Κατά καιρούς πέρναγα έριχνα μια ασχολίαστη ματιά.
Καλησπερίζω Κένταυρε-Δάσκαλε!
Ήθελα να έχω χρόνο στη διάθεσή μου να μελετήσω με την ησυχία μου την ανάρτηση (και τα σχόλια) πριν μπω κι εγώ στη συζήτηση.
Θα ξεκινήσω από την παράγραφο "Ο αυστριακός φιλόσοφος, επιτίθεται στις φιλοσοφίες... δεν υπάρχει κανένας νόμος που να προκαθορίζει μια αλλαγή επομένως και την πορεία της ανθρώπινης ιστορίας που επηρεάζεται από την εξέλιξη της ανθρώπινης γνώστης." Σ' αυτήν επιτέλους επισημαίνεται η αντίκρουση του ντετερμινισμού στο χώρο των ανθρωπιστικών επιστημών!
Και, παρόλο που ο μαρξισμός μοιάζει προσκολλημένος σ' αυτόν, θα πρέπει να του αναγνωρίσουμε τη μάλλον ορθή άποψη ότι ο καπιταλισμός κάποτε θα καταρρεύσει.
Η οπτική κάτω από την οποία ασκεί την κριτική του ο Popper ("Η δικαιολόγηση της στάσης αυτής παρέχεται από την ιστορική πίστη ότι μπορεί κανείς να γνωρίζει εκ των προτέρων ένα ιδανικό μοντέλο κοινωνίας μέσα στο οποίο τα προβλήματα θα βρουν οριστικές λύσεις") είναι πειστικότατη, με τη διαφορά ότι όλα τα οικονομικά-κοινωνικά συστήματα κάποια στιγμή ολοκληρώνουν τον κύκλο τους, και μάλιστα μέσα από τις εσωτερικές τους αντιφάσεις. Θυμίζω το δουλοκτητικό και το φεουδαλικό σύστημα.
Αξίζει μάλιστα να παρατηρήσουμε ότι κάθε νέο σύστημα κοινωνικής και οικονομικής οργάνωσης, που αναδύεται στην ανθρώπινη ιστορία, διαρκεί όλο και λιγότερο από το προηγούμενό του!
Επειδή όμως μακρηγόρησα, καταλήγω στο ότι το να βλέπω ρεαλιστικά το τι συμβαίνει γύρω μου δεν αναιρεί την επιθυμία μου για κάτι καλύτερο. Και η ανθρώπινη πορεία, με τα πάμπολλα και πολύπλοκα πισωγυρίσματά της, είναι πορεία αναζήτησης μιας ανώτερης ζωής.
Ευχαριστούμε που εξακολουθείς να κεντρίζεις το μυαλό μας και να δημιουργείς πεδία νηφάλιων συζητήσεων!
Ο Μαρξισμός είναι φιλοσοφική θεωρία δεν είναι προσκολλημένος κάπου,οι Μαρξιστές είναι προσκολλημένοι και τον χρησιμοποιούν για να στηρίξουν τη εξουσία τους.Τα αδιέξοδα του καπιταλισμού είναι πολλά και πολύ εύκολα μπορεί να του κάνει κάποιος κριτική ,έχει όμως την ικανότητα να μεταλλάσσεται να βελτιώνεται και έτσι επιβιώνει.
δεν τον ήξερα.καλημέρα
@PiciFriki
Kαλημέρα ,ότι μαθαίνει κανείς καλό είναι.
Καλησπέρα Κένταυρε.
Μουδιασμένη ακόμα από την ακινησία, βγήκα μιά βόλτα στη γειτονιά.
Χαίρομε που σε συναντώ με ενα τόσο ενδιαφέρον θέμα.
πρόχειρα κανω μερικες σκέψεις.
Λες:
" Ο Μαρξισμός είναι φιλοσοφική θεωρία δεν είναι προσκολλημένος κάπου,οι Μαρξιστές είναι προσκολλημένοι και τον χρησιμοποιούν για να στηρίξουν τη εξουσία τους."
Νομίζω πως καθε φιλοσοφική θεώρηση των πραγμάτων, θα πρέπει να επαληθειτεί στην εμπειρία της ζωής (το "κοινωνείν" δηλ του Αριστοτέλη).
Αλλιώς δεν μπορεί να αποδειχθεί η αλήθεια που περιέχει.
Οι φιλοσοφικές σκέψεις προάγουν σίγουρα τη διανόηση και τη σκεψη αλλά το ζητούμενο ειναι η κοινωνική ανάβαθμιση της ζωής σε όλες τις εκφάνσεις της.
Ειναι σιγουρο πως το πρωτο πειραμα απέτυχε? Μαλλον οχι. Μας εμαθε πως να εξασφαλίσουμε καλύτερη και πιο μακρόχρονη επιτυχία στο δεύτερο και απο το δεύτερο στο τρίτο κλπ... θα γίνουν πολλές προσπάθειες ακόμα νομίζω .
Αρκει να μην "αποφεύγουμε να γινόμαστε θύματα της αυταπάτης για την τελειοποίηση ανθρώπων η θεσμών"
@fractal
Η παρατήρηση σου ότι μια φιλοσοφική θεωρία δοκιμάζεται στη πράξη είναι σωστή.Υπάρχει όμως τεράστια απόσταση μεταξύ θεωρίας και πράξης,διότι μπαίνει το προσωπικό στοιχείο στην εφαρμογή.Η θεωρία ερμηνεύει τις αιτίες που δημιουργούν τα κοινωνικά φαινόμενα,δεν αναφέρεται στις ποικίλες μορφές εξουσίας που δημιουργεί ο άνθρωπος.
Θα συμφωνήσω απόλυτα με τα όσα το fractal είπε για τα πειράματα εφαρμογής της μαρξιστικής θεωρίας. Η κακή εφαρμογή της δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι είναι εσφαλμένη θεωρία.
Επιπλέον, διατύπωσε με πολύ μεγαλύτερη ενάργεια την άποψή μου για τα κοινωνικά πράγματα: "Αρκεί να μην "αποφεύγουμε να γινόμαστε θύματα της αυταπάτης για την τελειοποίηση ανθρώπων ή θεσμών"!!!
"Η κακή εφαρμογή της δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι είναι εσφαλμένη θεωρία."
Τα πειράματα γίνονται στα εργαστήρια. Δε γίνονται με λαούς!
@ Υπατία η Αλεξανδρινή
H μαρξιστική Θεωρία υφίσταται κριτική όχι μόνο στο επίπεδο της εφαρμογής αλλά ως καθεαυτό φιλοσοφική θεωρία.Υπάρχουν φιλόσοφοι που ερμηνεύουν τα κοινωνικά φαινόμενα διαφορετικά.
Η επισήμανση του CsLaKoNaS έχει μια βάση,πηγάζει βεβαίως και από το γεγονός ότι προέρχεται από των χώρο των θετικών επιστημών.
Δε χρειάζεται να προέρχεται κανείς από πουθενά για να καταλάβει αυτό που λέω Κένταυρε.
Η Μαρξιστική θεωρία ως εργαλείο πολιτικής οικονομικής ανάλυσης μπορεί να είναι χρήσιμη. Έχει βέβαια πολλά λάθη και αδιέξοδα τα οποία έχουν τονιστεί από αρκετούς φιλοσόφους.
Η Μαρξιστική θεωρία όμως ως Ευαγγέλιο που προϊονίζει τα γεγονότα, προβλέπει το μέλλον και εν τέλει υποδεικνύει τον (προοδευτικό) τρόπο ζωής που πρέπει να ακολουθήσουμε, είναι από αστείο έως απάνθρωπο.
@CsLaKoNaS
Η λέξη πείραμα είναι υπερβολική για την εφαρμογή διαφόρων ιδεολογιών στη πολιτική πράξη.
Ο Κομμουνισμός ,ο Σοσιαλισμός ,ο Φιλελευθερισμός δεν είναι πειράματα .Στις ανοιχτές κοινωνίες υπάρχουν αυτές οι ιδεολογίες και διαδίδονται ελεύθερα χωρίς αποκλεισμούς.Οσο απάνθρωπος χαρακτηρίζεται ο Κομμουνισμός άλλο τόσο απάνθρωπος χαρακτηρίζεται ο Φιλελευθερισμός στην οικονομία.πχ στο εργατικό δύναμικό όσο μεγαλύτερη ανεργία υπάρχει τόσο συμπιέζονται τα μεροκάματα ,άρα αυξάνει η φτώχια.Εδώ οι Μαρξιστές πιστεύουν στο κρατικό παρεμβατισμό,για να φέρει τη κοινωνική ισορροπία.
Τα θέματα αυτά δεν είναι μονοδιάστατα.Ο Δογματισμός σε κάθε μορφή ή σαν Κομμουνισμός ή σαν Φιλελεύθερισμός είναι απορριπτέος.
Κένταυρε,
Η όποια εφαρμογή που είδαμε ήταν το σιδηρούν παραπέτασμα.
Για ποια ελεύθερη κοινωνία μιλάς;
Η εφαρμογή της Φιλελευθερισμού στην οικονομία δεν έφερε παντού τα αποτελέσματα που αναφέρεις. Στην Αμερική τα πράγματα δεν είναι καθόλου έτσι. Στον Καπιταλισμό δε γίνονται οι πλούσιοι πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι. Αυτό που συμβαίνει είναι πως δεν πλουτίζουν όλοι το ίδιο. Πρόκειται για τεράστια διαφορά!
Απαραίτητη προϋπόθεση επιτυχίας ενός μοντέλου ανάπτυξης είναι η παραγωγή πλούτου. Ο Καπιταλισμός έχει παράξει απίστευτο πλούτο στα ιστορικά χρονικά και αυτό είναι αδιαμφισβήτητο. Ο Σοσιαλισμός δεν έχει κατάφερει να παράξει πλούτο. Τα πειραματικά μορφώματα αυτά έκαναν αναδιανομή φτώχιας και εξαθλίωσης.
@CsLaKoNaS
Μιλάς για τη δικτατορία του προλεταριάτου.Ως δικτατορία εξ αρχής είναι κάτι το αποκρουστικό.Δεν μιλάω για τις πρώην Σοβιετικές δημοκρατίες.
Μιλάω για τις δυτικές δημοκρατίες όπου οι σοσιαλιστικές ιδέες έχουν μερική εφαρμογή μέσα στα πλαίσια της δημοκρατίας .Ο κρατικός παρεμβατισμός σαν δύναμη εξισορρόπησης μεταξύ των κοινωνικών τάξεων είναι γεγονός ακόμη και στη πλέον φιλελεύθερη χώρα την Αμερική.
Με πιο πρόσφατο παράδειγμα την παρέμβαση του Ομπάμα στο σύστημα υγείας.
Επίσης υπήρχε επί του προηγουμένου προέδρου το λεγόμενο stimulus payment ένα πρόγραμμα ενίσχυσης οικονομικά αδύνατων πολιτών ,το γνωρίζω διότι το ελάμβαναν και Ελληνες που ζούν και έπαιρναν σύνταξη από την Αμερική.
Ο κρατικός παρεμβατισμός είναι σωστός μέχρι ένα σημείο.
Για την Αμερική π.χ. χρειάζεται κρατικός παρεμβατισμός σε πολλά πράγματα αλλά απόσυρση του κράτους από άλλα.
Π.χ. χρειάζεται παρέμβαση στην Υγεία (αν και η πλειοψηφία των Αμερικάνων δεν την επιθυμεί!)
Το περίφημο όμως bailout των στεγαστικών δανείων και έπειτα τεράστιων πολυεθνικών όπως τη citigroup ..αμφισβητείται..γιατί καλούνται να πληρώσουν οι φορολογούμενοι τα λάθη και τις ατασθαλίες μερικών golden boys...
Είναι περίπλοκα τα πράγματα :/
"Στην Αμερική δεν είναι έτσι"!
Γνωρίζετε μήπως τα ποσοστά ανεργίας στις ΗΠΑ; Το ποσοστό πολιτών που δεν έχει πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη ή σύνταξη; Το ποσοστό των επιχειρήσεων που κλείνουν; Την κατάσταση στη δημόσια παιδεία τους;
Κένταυρε, σ' ευχαριστώ που διευκρίνισες εσύ ότι, όταν αναφερόμουν σε εφαρμογή, δεν εννοούσα "πειράματα σε βάρος των λαών". Άλλωστε, δεν νομίζω ότι εφαρμόστηκε ποτέ η μαρξιστική θεωρία, αλλά ένα σύστημα κρατικομονοπωλιακού καπιταλισμού με έμφαση στη γραφειοκρατία και με ετικέτα τον κομμουνισμό.
Υπενθυμίζω πάντως ότι εξαρχής διατύπωσα την αντίρρησή μου για τον ντετερμινιστικό τρόπο προσέγγισης αυτής της θεωρίας/εργαλείου (σημείο στο οποίο συμφωνώ με τον CsLaKoNaS). Είναι πολλές φορές που οι άνθρωποι, οι οποίοι είδαν έτσι τον μαρξισμό, μου θυμίζουν τους χριστιανούς που προσδοκούν τη Δευτέρα Παρουσία!
Κάνω λάθος ή ο Μαρξισμός είναι θεωρία που θέτει ως προϋπόθεση της κοινωνικής συνύπαρξης/ανάπτυξης/ευημερίας, την Ισότητα υπεράνω της Ελευθερίας;
Ο Μαρξισμός δεν διατρανεί ότι η προσωπική μας ευτυχία, περνάει, προϋποθέτει και εν τέλει υπαγορεύεται από την κοινωνική ευτυχία;
@ CsLaKoNaS
Στο πρώτο σου ερώτημα δεν μπορώ να απαντήσω ούτε καταφατικά ούτε αρνητικά. Ωστόσο, τα διαβάσματά μου δεν μου έδωσαν πουθενά αυτή την εντύπωση.
Στο δεύτερο ερώτημα δεν καταλαβαίνω γιατί θα ήταν κακό η καταφατική απάντηση. Το ίδιο πίστευαν και οι αρχαίοι Έλληνες, όταν με πάθος προέτασσαν το συλλογικό καλό του ατομικού συμφέροντος!
Μα η δικτατορία του προλεταριάτου ξεκαθάρα παραβιάζει την Ελευθερία.
Ήμουν πολύ προσεκτικός στην τοποθέτησή μου. Δε μίλησα για "συμφέρον"!
Θεώρησα ότι το θέμα της "δικτατορίας του προλεταριάτου" είχα απαντηθεί από τον Κένταυρο. Άλλωστε μια δικτατορία -ανεξάρτητα από το πλήθος των "δικτατόρων"- δεν μπορεί να μιλάει ούτε για ελευθερία ούτε για ισότητα. Πώς λοιπόν θα προτάξει τη μία έναντι της άλλης;
Αναγνωρίζω ότι δεν μίλησες για "συμφέρον". Ωστόσο σε προηγούμενο σχόλιό σου χρησιμοποίησες τον όρο "πλούτο". Για την ακρίβεια μίλησες για την παραγωγή πλούτου, χωρίς όμως να κάνεις αναφορά στο θέμα της κατανομής του.
Γι' αυτό θεώρησα ότι ταυτίζεις την προσωπική ευτυχία με τον πλούτο. Αν δεν κατάλαβα καλά τους συλλογισμούς σου, ζητώ ειλικρινά συγγνώμη.
Η "δικτατορία του προλεταριάτου" είναι όρος της Μαρξιστικής θεωρίας. Αν δεν κατάλαβα καλά τότε σε παρακαλώ πες μου τι θεωρείς μαρξιστικό και τι όχι γιατί μπορούμε εύκολα να μπερδευτούμε.
Ο πλούτος ο κοινωνικός δεν μπορεί να παραχθεί χωρίς το κίνητρο του κέρδους.
Προσωπικά θεωρώ χρηματικό πλούτο ό,τι μπορεί να πάρω και να δώσω από αυτό που ορίζω ως "κοινωνία".
Κοινωνία ΔΕΝ είναι για μένα οι άνθρωποι που επιλέγω να έχω οποιαδήποτε προσωπική επικοινωνία. Την κοπέλα μου, τον οικογενειακό και φιλικό μου κύκλο, τον αγαπημένο μου καλλίτεχνη, συγγραφέα κλπ.
Ελπίζω να έγινα κατανοητός.
Ας ξεκινήσω λοιπόν κι εγώ με πρώτη διευκρίνιση: θεωρώ τον μαρξισμό ένα εργαλείο, όπως προανέφερα, για την περιγραφή και την ερμηνεία ερμηνεία των οικονομικών και κοινωνικών σχέσεων.
Μια δεύτερη: θεωρώ ότι κοινωνικός πλούτος παρήχθη και χωρίς το κίνητρο του κέρδους. Π.χ. στις γεωργικές κοινωνίες η παραγωγή "πλούτου" αποσκοπεί στην ικανοποίηση των αναγκών του συνόλου.
Η έννοια του κέρδους διαμορφώθηκε από τη διαφορά του κόστους παραγωγής από την τιμή πώλησης των παραγόμενων αγαθών. Και, κατά τη γνώμη μου, εδώ βρίσκεται το κλειδί για την κατανόηση των τεράστιων ανισοτήτων που δημιουργεί και αναπαράγει ο καπιταλισμός, ειδικά στην άγρια φάση του που βιώνουμε στην εποχή μας. Είναι η εφαρμογή του νόμου του ισχυρού (της ζούγκλας), αφού το κόστος παραγωγής και η τιμή πώλησης των αγαθών ορίζονται (επιβάλλονται) από τους ολίγους ισχυρούς. Στον τρόπο δε, με τον οποίο εκμεταλλεύονται την ισχύ τους, δεν υπάρχει ούτε δικαιοσύνη ούτε καν ορθολογισμός.
Σε τέτοιο πλέγμα οικονομικών σχέσεων βέβαια δεν μπορούμε να μιλήσουμε και για δημοκρατία -για να μεταφερθώ και στο πολιτικό πεδίο. Είναι υποκρισία η δημοκρατία της φιλελεύθερης οικονομίας.
"η παραγωγή "πλούτου" αποσκοπεί στην ικανοποίηση των αναγκών του συνόλου."
τι θα πει ικανοποίηση των αναγκών του συνόλου; ποιος θα ορίσει την ικανοποίηση των αναγκών; ποιος θα ορίσει τις ανάγκες;
"το κόστος παραγωγής και η τιμή πώλησης των αγαθών ορίζονται (επιβάλλονται) από τους ολίγους ισχυρούς"
από που κι ως που;;;;;;;
το κόστος παραγωγής δεν μπορεί να πέσει κάτω από το αντικειμενικό κόστος το οποίο ορίζει η τεχνολογική εξέλιξη. σε αυτό προστίθεται η εργασία του ανθρώπου που ελέγχεται από τα συνδικάτα και την κυβέρνηση. Η τελική τιμή πώλησης έχει να κάνει μετά από όλα αυτά, τελικά με τη ζήτηση του προϊόντος σε σχέση με την παραγωγή.
@Υπατία η Αλεξανδρινή
@CsLaKoNaS
Έχω την εντύπωση ότι ο Ποπερ περισσότερο αναφέρεται στο Σοβιετικό,Κινεζικό μοντέλο εφαρμογής του Μαρξισμού παρά στη φιλοσοφική θεωρία του Μαρξ.
Ο Μαρξ δεν ισχυρίστηκε ότι κατέχει τη απόλυτη αλήθεια.
O Pοpper κρίνοντας αυτά τα καθεστώτα θέτει την ισότητα αντιμέτωπη με την ελευθερία ,
Δημοσίευση σχολίου