Τρίτη 31 Αυγούστου 2010

"Σκάρος" σόλο φλογέρα

Σύμφωνα με το μύθο ο Πάνας ο τραγοπόδαρος θεός των Αρκαδικών βουνών είναι ο δημιουργός της φλογέρας (Σύριγγας), ο Πάνας αγάπησε μια νύμφη από την Αρκαδία, την κόρη του ποταμού Λάδωνα Σύριγγα. Η νύμφη τρομαγμένη από την καταδίωξη του θεού ικέτευσε τον Δία να τη σώσει. Έτσι, τη στιγμή που ο Πάνας την έπιασε, εκείνη μεταμορφώθηκε σε καλαμιά, τρελός από θυμό και απογοήτευση ο Πάνας έσπασε την καλαμιά σε κομμάτια. Γρήγορα, όμως, κατάλαβε πως έκοβε το σώμα της νύμφης, και μετανιωμένος άρχισε να κλαίει και να φιλά τα κομμάτια της καλαμιάς. Ακούγοντας τους ήχους που έβγαιναν, καθώς φυσούσε κλαίοντας, οδηγήθηκε στην κατασκευή της σύριγγας.
Η λέξη σύριγγα προέρχεται από τη λέξη συρίζω(συρίττω) που σημαίνει σφυρίζω.
Η πολιτιστική μας παράδοση έχει τις ρίζες της  στην αρχαιότητα.
Στα  βουνά της  Βόρειας Αρκαδίας ,περιοχή Γορτυνίας κοντά στη Λίμνη του Λάδωνα, υπάρχει ακόμη ο ποιμενικός τρόπος ζωής που ηχητικά εκφράζεται με τον ήχο της αρχαίας σύρριγγας(φλογέρας),από τους ήχους των κουδουνιών των αιγοπροβάτων,τον ήχο της βροχής,το κελάρυσμα του νερού στο ποταμό Λάδωνα, το κελάϊδισμα των πουλιών,το γαύγισμα των τσοπανόσκυλων,τις κραυγές και τα σφυρίγματα των τσοπάνων που αντιλαλούν και σπάνε τη σιωπή των ψηλών βουνών.


"ΣΚΑΡΟΣ "μουσικό κομμάτι(σόλο φλογέρα)
 
Η λέξη σκάρος προέρχεται από τη λέξη σκαρίζω.Βγαίνουν τα αιγοπρόβατα από το μαντρί και σκορπίζουν στη πλαγιά για να βοσκήσουν.
Σκάρος ήταν το νυχτερινό βόσκημα των αιγοπροβάτων την άνοιξη και το χειμώνα, τότε που χόρταιναν βοσκή την ημέρα από το πολύ το χόρτο, που φύτρωνε και μόλις βράδιαζε έπεφταν για ύπνο. Κατά τα μεσάνυχτα τα σήκωνε ο τσοπάνος και τα βγαζε στη βοσκή για λίγες ώρες.
Στη πλαγιά του βουνού ο βοσκός μέσα στη σιγαλιά της νύχτας έπαιζε τη φλογέρα του.
Ο σκοπός του "Σκάρου" είναι λυπητερός,εκφράζει το πόνο της αγάπης,της μοναξιάς,το πόνο της δύσκολης ζωής,το πόνο της μάνας για το ξενιτεμένο της παιδί.
Στο μουσικό κομμάτι η φλογέρα ρωτά και απαντά,μιμείται τη λαλιά του κότσιφα που παιχνιδίζει με την αγαπημένη του την εποχή των ερώτων του την άνοιξη. Η φλογέρα κλαίει μιμούμενη το γοερό κλάμα στον ανθρώπινο πόνο.

Κάτω Βέρμιο Νομού Ημαθείας,  τσοπάνηδες Ελληνοβλάχοι μετακινούν τα κοπάδια σε αναζήτηση βοσκοτόπων,στο video που ακολουθεί με μουσική υπόκρουση το "Σκάρο" φαίνεται ο δυναμισμός των σκληροτράχηλων αυτών ανθρώπων που γεμίζουν με τις ρωμαλέες φωνές τους τα Ελληνικά βουνά.


Μέσα σε μια-δυο γενιές, η εμπορευματοποίηση της παγκόσμιας μουσικής, μετάλλαξε ορισμένους νεο-Έλληνες σε οπαδούς μια ξενόφερτης μουσικής έξω από τα βιώματα τους και τα ακούσματα τους , οι οποίοι  ενώ οι ρίζες τους είναι ακόμη στα βουνά τους κάμπους και τις θάλασσες, δεν χάνουν την ευκαιρία να εκφράζουν τον αποτροπιασμό τους, απέναντι στην μουσική των προγόνων τους, της εξακριβωμένης συνεχούς δημιουργικότητας , της θάλλουσας επί  πολλές χιλιετίες. 
Φυσικά δεν προτείνουμε να αρκεστούμε στην δημοτική μουσική. Η δημιουργία είναι απαραίτητη. Είναι το οξυγόνο της πολιτιστικής ζωής. Τίποτε όμως δεν μπορεί να αξίζει και να έχει διάρκεια, εάν δεν γεννηθεί μέσα στα πλαίσια μιας παράδοσης. 
Έτσι λαμβάνει κανείς αυτό που του παραδόθηκε, και καλό είναι να το παραδώσει εμπλουτισμένο και ανανεωμένο.
H ανάρτηση αυτή είχε σαν πηγή πληροφοριών την εκδήλωση "Αφιέρωμα στη Δημοτική Ποίηση",που διοργάνωσε η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Λιβαδειάς και το 2ο Λύκειο Λιβαδειάς, σε συνεργασία με το Δημοτικό Ωδείο Λιβαδειάς.
Η λέξη σκαρίζω προέρχεται από τη λέξη σκαίρω=πηδώ,σκιρτώ,αναπηδώ,τινάσσομαι.